گله

میان افغان ها طنزی بسیار متداول است ، مردم در گفتگو ها و محاورات روزانه شان به شوخی به انهایی که فرزند دختر دارند می گویند " فلانی نام خدا ادم پولداری هستی چند تا مثلا 3 تا دختر داری یعنی اینکه سی چهل یا پنجاه میلیون به حسابت ریخته شده ، وضع مالی ات خوب است ماشالله " و بعد هر دو طرف گفتگو می خندند و ماجرا تمام می شود .

چندین سال بعد وقتی که دخترهای همین مرد بزرگ می شوند ، خانم می شوند و به قول افغان ها دختر کته می شوند طرفها ی همین گفتگوی طنز خواهند دانست ماجرا تنها یک شوخی نیست بلکه داستان کاملا جدی ست .

 

نامش " گله " یا " پاکخوره " یا همان چیزی ست که ایرانی ها " شیر بها " می خوانندش ، و مبلغ ان همان طور که دیگر چیز ها در یک اقتصاد سالم یا بیمار بالا و پایین می شود معمولا یک نرخ نمی ماند ، گله مبلغی که داماد جدای از هر بحث و گفتگویی راجع به دختر مورد علاقه اش به خانواده دختر می پردازد که هیچ ربطی به دیگر مفاد قرارداد و مخارج دیگر ازدواجش ندارد .

 

این روزها این مبلغ از ده تا سی میلیون تومان متغیر است بستگی به این دارد که در کدام شهر زندگی می کنی  مثلا نرخ گله ی دختران تهران نشین بسیار بالاتر است از مهاجرهای مشهد نشین . و همین طور دیگر شهرستان های اطراف کمتر از مشهد و صدالبته نرخ در کابل و مزار شریف و دیگر شهرها با توجه به بالا بودن پول افغانی نسبت به تومان ایران بسیار بسیار سنگین تر خواهد بود .

 

گله نامی ست اشنا ، گله شاید همان رمه است ، و چون این رسمی قدیمی ست و مثلا پاداش یا هدیه ای بوده که داماد بعنوان پیشکش به پدر دختر می داده و معمولا در گذشته با چیزهای دیگری همچون گوسفند و بز و اینطور چیزها پرداخت می شده نامش گله مانده است ، در مورد پاکخوره نمی توانم بگویم که منظور از این اسم یعنی چه؟ ایا یعنی این مبلغ انقدر درست و صحیح است که خوردن ان پاک است و شاید این کلمه در برابر این صحبتها و حرف ها امده است که ملا ها و اخوندهای برخی جاها دادن و گرفتن گله را حرام و نادرست و غیر شرعی خوانده اند ، به هر حال چیزی ست که در دیگر جوامع هم هست ، میان ایرانی ها شیربها خوانده می شود اما به گمانم مبلغ ان به این حد نیست .

اما در میان افغان ها کسانی هم هستند که اعتقادی به چنین رسمی ندارند ، و ان را رسمی بدوی وکهنه می دانند و از ان پرهیزمی کنند ، به هر حال این رسم می تواند برای سالها مانع از رسیدن دخترها و پسرها به هم شود ، یا برای سالیان دراز دو کبوتر به هم رسیده را زیر بار بدهکاری  قرار دهد و از پیشرفت و کیفیت زندگی انها بکاهد ، به هر صورت تبعات این کار بیش از همه دامان زوجها را می گیرد و موجب بسیاری اختلافات میان ان دو می شود